Vivaldi / Stabat Mater

Antonio Vivaldi: Nisi Dominus
Antonio Vivaldi: Stabat Mater

Piotr Olech kontratenor

Robert Bachara skrzypce I
Jadwiga Czepielowska skrzypce II
Mariusz Grochowski altówka
Konrad Górka wiolonczela
Michał Bąk kontrabas
Marek Toporowski organy

bilety dostępne na platformie eventim.pl i w punktach sprzedaży

W „Stabat Mater” Vivaldiego uderza przede wszystkim prostota i minimalizm użytych środków — to jeden z najbardziej ascetycznych utworów weneckiego kompozytora. Nie ma w nim wirtuozerii, popisu wokalnego ani instrumentalnego. W innych religijnych utworach, zwłaszcza przeznaczonych, jak tutaj, na głos solowy, takich jak np. „Nisi Dominus”, autor „Czterech pór rok” nigdy się tak nie powściągał. W „Stabat Mater” skupił się na jak najbardziej bezpośrednim i czytelnym przekazaniu w muzyce tekstu łacińskiej sekwencji. Tak skupionego, wyciszonego, skoncentrowanego na introwertycznych emocjach Vivaldiego nie odnajdziemy w żadnym innym jego utworze.

„Stabat Mater” było jednocześnie jednym z tych nielicznych utworów Vivaldiego, które odkryto i wykonano bardzo wcześnie, jeszcze w czasie pierwszego renesansu twórczości kompozytora w latach trzydziestych XX w. Odpowiedzialna była za niego w dużej mierze amerykańska skrzypaczka i muzykolożka Olga Rudge. Wspólnie z partnerem, słynnym poetą i entuzjastą muzyki dawnej, Ezrą Poundem, oraz kompozytorem Alfredem Casellą doprowadziła ona do powstania festiwalu Settimana Vivaldiana w Sienie. Tam właśnie we wrześniu 1939 r. „Stabat Mater” zabrzmiało po raz pierwszy po ponad dwustu latach. Całe przedsięwzięcie przerwała wojna. Po niej praca Olgi Rudge nie mogła być kontynuowana, bo Ezra Pound, popierający Mussoliniego autor licznych mów propagandowych, został oskarżony o zdradę i kolaborację, osadzony, a następnie umieszczony w szpitalu w Waszyngtonie. Okoliczności nie sprzyjały więc dalszemu badaniu spuścizny Vivaldiego przez Rudge. „Stabat Mater” musiało poczekać na kolejną szansę, którą dały mu tym razem zespoły instrumentów dawnych i śpiewacy zainteresowani muzyką barokową. Dopiero wówczas weszło ono do kanonu i zyskało popularność równą innemu XVIII-wiecznemu „Stabat Mater” — temu skomponowanemu przez Pergolesiego.

— Krzysztof Dix