K6T Haydn: symfonie 78 & 79 | Théotime Langlois de Swarte

78 symfonia Josepha Haydna (1732 – 1809) to ostatnia z cyklu trzech symfonii, które kompozytor napisał w 1782 roku z myślą o planowanej wyprawie do Londynu. Wyjazd ostatecznie nie doszedł do skutku, ale Haydn, zadowolony ze swojej pracy, ogłosił kompozycje drukiem — najpierw w Paryżu, a później w Londynie i Wiedniu. Jak wiadomo, kapelmistrz Esterházych dotarł w końcu do stolicy Wielkiej Brytanii znacznie później (w roku 1791) i odniósł tam piękne sukcesy, ale to już temat zupełnie innej opowieści. 78 symfonia napisana została w tonacji c-moll, zarezerwowanej zwykle dla utworów o szczególnie dramatycznej, wyrazistej ekspresji. Otwierające dzieło Vivace na trzy czwarte jest przy tym jeszcze pełne zdumiewająco śmiałej chromatyki, jakiej na próżno szukać w innych kompozycjach klasyka. Nie wiadomo dokładanie, na jaką okoliczność powstała kolejna z symfonii, nr 79, ale jej premiera miała prawdopodobnie miejsce w Wiedniu w marcu 1795 roku. Wielki haydnowski specjalista, muzykolog Howard Chandler Robbins Landon, choć nie był zbyt łaskawy dla tego utworu, instrumentację menueta nazwał „cudem”. Dodajmy do tego błyskotliwe i radosne Allegro con spirito, subtelne i melodyjne Allegro cantabile, rozkosznie ludowe akcenty wspomnianego Menuetto Allegretto i odświętny finał, w którym pewne gesty harmoniczne i orkiestracyjne zapowiadają najwspanialsze fragmenty Stworzenia świata, a zrozumiemy wówczas, że nie jest to żaden utwór „przejściowy” (pomiędzy okresem Sturm und Drang a wielkimi symfoniami paryskimi i londyńskimi), ale kolejne arcydzieło niespożytej muzycznej wyobraźni Haydna.

— Krzysztof Dix