Jacques-Martin Hotteterre
Troisième suitte (II Livre de Pièces pour la flute traversière)
Prélude – Allemande – Courante
Antoine Forqueray
Pièces de viole
Chaconne – La Buisson
Marin Marais
Pièces en trio
Suite en sol mineur
Prelude – Sarabande – Menuet – Gavotte – Plainte – Petite Passacaille – Air
Marin Marais
Pièces de viole
Caprice ou Sonate – La Mariée – La Badinage – Allemande pour la sujet et Gigue pour le basse – La Tourneuse – Allemande L’Astmatique – Sarabande grave
Katarzyna Czubek flet
Krzysztof Firlus viola da gamba
Marek Toporowski klawesyn & dyrygent
*
Marin Marais, François Couperin i Jean-Philippe Rameau to trzej wybitni kompozytorzy epoki francuskiego muzycznego baroku. Działali w czasach francuskiego oświecenia, a ich ich twórczości patronowali miłujący sztuki i artystów Król Słońce Ludwik XIV i jego następca Ludwik XV. W swoich kompozycjach z wnikliwością i humorem opowiadali o otaczającej ich rzeczywistości: portretowali charaktery ludzkie i konkretne osoby, opisywali wydarzenia z życia codziennego i przyrodę, odwołując się przy tym do mitów i wzorców antyku. Komponowane przez nich utwory układają się w historię francuskiego stylu. Wcielają jego ewolucję, alianase i fluktuacje, jakim podlegał.
Francuski gust czasów oświecenia preferował instrumenty o ciepłej barwie i głębokim brzmieniu – uczuciową violę da gambę, uczoną lutnię. Kompozycje zachwycały klarownością harmonii i formy. Językiem dźwięków opisywały rzeczywistość, tworząc muzyczny obraz swoich czasów.
Czym jest muzyka? Służką królów? A może służebnicą Boga? Istnieje po to, by dawać rozkosz uszom? A może, by dzięki niej można było zyskać sławę? By można było wygrywać w rywalizacji? A może po to, by wypełniać ciszę? Jest pokarmem miłości? A może wypełnia pustkę po utraconym uczuciu?… Mistrz – pan Saint-Colombe i uczeń – Marin Marais, błądzą w poszukiwaniu odpowiedzi na to trudne pytanie ustalają w końcu, że muzyka jest sposobem na przekroczenie granic doczesności, czasu i przestrzeni, wyswobodzenie się z okowów świata materialnego – tej rozmowy z filmu Wszystkie poranki świata trudno nie zapamiętać.
Kim był ów uparty uczeń, Marin Marais, wirtuoz gry na violi da gambie i kompozytor, którego po ponad trzech wiekach zapomnienia rozsławiła powieść „Wszystkie poranki świata” Pascala Quignarda i nakręcony na jej podstawie film Alaina Corneau?
Był synem szewca. Jako nastolatek śpiewał w kościelnym chórze i przy tej okazji nauczył się gry na violi da gambie. Biograf, kronikarz, pamiętnikarz i literat Titon du Tillet odnotowuje, że celem doskonalenia gry Marais udał się do słynnego gambisty, pana Sainte-Colombe, ale po sześciu miesiącach lekcji został przez niego odprawiony. Mistrz prawdopodobnie obawiał się, że piekielnie zdolny uczeń może przyćmić go wielkością. Marais wrócił jednak potajemnie, by ukryć się pod gabinetem mistrza pomieszczonym w sadzie i wytrwale podsłuchując, wydrzeć staremu gambiście tajemnicę jego gry…
Jako dwudziestolatek został zaangażowany we francuskiej orkiestrze królewskiej. Od 1679 r. miał dodatkowe obowiązki: w kapeli królewskiej umilał czas królowi i jego świcie.
Opublikował kilka ksiąg utworów na wiolę da gambę. Jako jeden z pierwszych kompozytorów francuskich pisał sonaty triowe. Komponował też opery. Utworom instrumentalnym nadawał opisowe tytuły, co było wówczas bardzo popularne… Takie jak, na przykład… „Usuwanie kamienia z przewodu moczowego” – utwór w jak najpoważniejszym tonie opisujący przykrą operację medyczną.
W 1692 wydaje m.in. Pièces en trio, zbiór utworów, uprzyjemniał umilał czas królowi. Po 1704 roku przeżywał mniej pomyślny okres: porażkę opery „Sémélé”, która była jego ostatnim utworem lirycznym. Nowi i błyskotliwi wirtuozi gry na gambie rzucają mu wyzwanie: zwłaszcza Antoine Forqueray.
Ojciec Coulanges opisał Madame de Sévigné jedną z zabaw na dworze w takich oto słowach:
„Młodzi ludzie, aby się rozerwać, tańczyli do muzyki, która jest teraz bardzo popularna na dworze. Grano i słuchano pięknych utworów Vizégo, Maraisego, Descoteaux i Philiberta.” Zabawy trwały do późnej nocy.
—
MOMENT MUZYCZNY krótki koncert (30-40’) z interdyscyplinarnym wprowadzeniam ideowym – ze względu na popołudniową porę adresowany do wszystkich tych, którzy zaraz po szkole, zaraz po pracy chcą zaczerpnąć nieco powietrza w postaci sztuki i wolnej myśli w urzekającej atmosferze Teatru Słowackiego
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
