Barok francuski: Rameau

Jean-Philippe Rameau
Deuxième concert ze zbioru Pièces de clavecin en concerts
La Laborde – La Boucon – L’Agaçante – Premier Menuet – Deuxième Menuet

Jean-Philippe Rameau
Troisième concert ze zbioru Pièces de clavecin en concerts
La Poplinière – La Timide – Premier Tambourin – Deuxième Tambourin en Rondeau

Jean-Philippe Rameau
Les Amants Trahis

Michalina Bienkiewiecz sopran
Przemysław Józef Bałka bas
Zofia Wojniakiewicz Agnieszka Świątkowska skrzypce
Konrad Górka wiolonczela
Marek Toporowski klawesyn & dyrygent

*

Jean-Philippe Rameau (1683-1764) w służbie królewskiej od ok. 1730 r. Przez większość życia zdobywał doświadczenie jako organista w różnych kościołach i miastach, słynął jako wybitny teoretyk muzyki. Przez długie lata, niemalże do XIX wieku, studenci korzystali z napisanego przez niego dzieła – podręcznika harmonii. Przez wiele lat korzystał z mecenatu jednego z najbogatszych ówczesnych Francuzów, a do tego opiekuna artystów i filozofów – pana Alexandre-Jean-Joseph Le Riche de La Popelinière. To właśnie dzięki niemu, poznał największych filozofów swoich czasów, słynnych inscenizatorów, impresariów, aktorów, muzyków, filozofów i swoich przyszłych librecistów. Między innymi Voltaire’a.

I to właśnie swojego mecenasa Rameau portretował w pierwszej części Troisième concert ze zbioru Pièces de clavecin en concerts. Nadał jej niedwuznaczny tytuł – La Poplinière.

Znajomość z największymi umysłami i osobowościami twórczymi ówczesnej Francji mały zapewne niemały wpływ na to, że w wieku około 50 lat zdecydował się napisać pierwsze swoją operę, i swoim późnym debiutem zapisał się historii muzyki. Angaż na dworze i szerokie uznanie, jakie dzięki niej zyskał, otworzył przed nim dalsze możliwości twórcze. Mógł zabłysnąć talentem także w dziedzinie muzyki klawesynowej, na co wcześniej nie miał szans.

Choć encyklopedyści usilnie go prosili, by stworzył definicje do Muzycznej Encyklopedii, nie znalazł na to czasu. Zastąpił go w tym zadaniu filozof, który bywał też kompozytorem – Jean-Jacques Rousseau. Wiele z do dziś obowiązujących pojęć z naszego współczesnego języka – i romantyczne spojrzenie na poszczególne aspekty muzyki – zawdzięczamy właśnie jemu. Dość wymienić pojęcie muzycznego geniusza, które właśnie w tym okresie się rodziło.

W kameralnych utworach Rameau klawesyn usamodzielnia się, wysuwa na pierwszy plan. Dotychczas, w zespołach realizował basso continuo, pełniąc poślednią rolę akompaniatora. Teraz wysuwa się na czoło, a pozostałe instrumenty jedynie mu towarzyszą. „Utworom tym, wykonywanym na samym tylko klawesynie, nic nie będzie brakowało. Nie podejrzewalibyśmy nawet, że jego partia mogłyby zostać w dodatkowy sposób przystrojona”.
– wyjaśnia Rameau w przedmowie do wydania

—

MOMENT MUZYCZNY krótki koncert (30-40’) z interdyscyplinarnym wprowadzeniam ideowym – ze względu na popołudniową porę adresowany do wszystkich tych, którzy zaraz po szkole, zaraz po pracy chcą zaczerpnąć nieco powietrza w postaci sztuki i wolnej myśli w urzekającej atmosferze Teatru Słowackiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu

współorganizatorem koncertu jest