23
Thursday 2021

6 tygodni: Teatr instrumentów

kościół św. Katarzyny

Antonio Vivaldi: Koncert na dwa oboje d-moll RV 535
Johann Friedrich Fasch: Koncert fagotowy c-moll
Johann Sebastian Bach: Kantata “Ich habe genug” BWV 82

Magdalena Karolak Patrycja Leśnik obój
Tomasz Wesołowski fagot
Jan Żądło bas

Capella Cracoviensis na historycznych instrumentach
Agnieszka Świątkowska Zofia Wojniakiewicz Maciej Czepielowski Katarzyna Olszewska
Beata Nawrocka Tomasz Góra Jadwiga Czepielowska skrzypce
Jacek Dumanowski Teresa Wydrzyńska altówka
Konrad Górka wiolonczela
Rafał Gorczyński kontrabas

Marek Toporowski dyrygent

 

+

Obój, fagot, głos – trzej główni bohaterowie Teatru instrumentów

Oboje z czasów Bacha i Vivaldiego wytwarzane były z dość miękkiego drewna, miały znacznie mniej klap niż instrumenty współczesne, mniejszą skalę. Były także mniej donośne. Cieszyły się jednak wówczas znacznie większą popularnością niż w okresie późniejszym, zwłaszcza, że w czasach romantyzmu musiały ustąpić miejsca na scenie skrzypcom i fortepianowi.

O ich popularności może świadczyć między innymi ten fakt, że oprócz nauczycieli skrzypiec w weneckim Ospedale della Pieta, gdzie pracował Vivaldi, zatrudniani byli też profesorowie gry na oboju, Ludovico Erdmann, Ignazio Siber czy Onofrio Penati.

Spod pióra Antonio Vivaldiego wyszło około dwudziestu koncertów na obój i instrumenty smyczkowe, z czego trzy na dwa oboje. Pierwsze z koncertów na ten instrument wenecki kompozytor opublikował w dwóch tomach wydanych w Amsterdamie w latach 1716 i 1717 – każdy z nich składał się z jednego koncertu na obój solo i pięciu na skrzypce solo. Komponując i wydając koncerty obojowe Vivaldi szedł śladem Albinoniego, którego koncerty na ten instrument ukazały się drukiem nieco wcześniej, w roku 1715.

+

Kantylenowy, śmieszny, groźny… Dzisiejszy fagot grywa role „charakterystyczne”. Ale nie zawsze tak było. Przodkowie współczesnych fagotów wcielali się jakże często w postacie z pierwszego planu, a to ze względu na ich piękne, łagodne i pełne kolorów brzmienie. Instrumenty nie miały jeszcze dzisiejszego bogatego zestawu klap, a otwory, zamykane i otwierane bezpośrednio palcami. Całość wykonywano z jednego kawałka drewna.

Johann Friedrich Fasch (1688 – 1758) był w swoim czasie kompozytorem wziętym i cenionym. Spora część jego bogatego dorobku zaginęła (w tym opery, kantaty, motety), o kompozytorze zapomniano. Koncertów na różne instrumenty (w tym concerti grossi) napisał około 70. Koncert fagotowy c-moll jest jednym z tych, które dotrwały do naszych czasów. Fasch był kompozytorem bardzo płodnym, obdarzonym sporą kreatywnością w zakresie języka muzycznego. Rozwijał go w oparciu o tradycyjne ramy formalne, a w późniejszych utworach antycypował już językowe idiomy – choć jeszcze nie struktury formalne – używane później przez Glucka, Haydna i Mozarta.

+

„Ich habe genug” to jedna z najlepiej znanych kantat Bacha. Stanowiąca jej cześć, często wykonywana, „Schlummert ein” przez wielu uważana jest za jedną z najpiękniejszych arii, spośród wszystkich, które wyszły spod pióra lipskiego kompozytora. „Chcę zasnąć” – snuje intymny monolog udręczona ziemskim żywotem dusza… Jej uosobieniem staje się równie niematerialny jak ona głos, wydobywający się z najbardziej skomplikowanego i najdoskonalszego znanego człowiekowi instrumentu – ludzkiego ciała.

Czy to nadmiar obowiązków skłonił Bacha do tego, by sięgnąć po tekst o zapadaniu w sen, o zapomnieniu, o poszukiwaniu ukojenia?

Sens wykorzystanych przez Bacha strof trzeba rozważać w szerszym kontekście. Udręczona zmaganiem z trudami i cierpieniami życia ludzka dusza błaga Wszechmogącego o wytchnienie. Chce powrócić na łono Ojca, odnaleźć w nim spokój i wieczny spoczynek. Wyzwolić się z cierpień, znoju i trudu, które nieuchronnie wiążą się z ziemskim żywotem…

Gdy ziemię spowijają jesienne mroki… Chcę zasnąć!

 

 

Bilety (30 pln normalny / 20 ulgowy) dostępne na eBilet oraz w punktach Media Markt.
Nie prowadzimy sprzedaży przed rozpoczęciem w miejscu koncertu.

 

  • Date
    23/09/2021
  • Time
    20:00
  • Venue
    kościół św. Katarzyny
  • Address
    ul. Augustiańska 7